Zappa's dubbel L.P. is ut

By P.S.

Hitweek, April 1969

Frank Zappa is een zeer onvermoeibare jongen en na vijf platenprodukties voor Verve heeft hij nu eindelijk zijn eigen 'Bizarre' label waarop tot nu toe een elpee van Lenny Bruce verscheen nu de dubbelelpee 'Uncle Meat' op verschenen is en werk van de G.T.O's, Wild Man Fisher en Captain Beefheart verwacht kan worden. Daarbuiten staan dan nog projekten als de publikatie van de dagboeken van The Plaster Casters of Chicago en de G.T.O's, terwijl als alles goed gaat binnenkort ook de 12 uur durende film 'Uncle Meat' in première gaat. Dat is dan allemaal wat er aan de oppervlakte te merken valt, want ook verder kent Zappa geen rust en als we goed zijn ingelicht zijn de opnamen voor minstens twee volgende elpees van The Mothers al voltooid. Kortom: het gaat maar door allemaal, en als het zo door blijft gaan, zullen er vijftig jaar na het overlijden van Zappa nog steeds nieuwe elpees van hem blijven verschijnen.

De opnamen voer de dubbelLP die nu onder de titel 'Uncle Meat' voor een geadviseerde prijs van 39 pieken (het mag goedkoper hoor, meneer Glorie en andere platenwinkeliers, u mag zelf uw prijs bepalen) in de winkel ligt, werden gemaakt tussen oktober '67 en februari '68, rondom de eerste Europese toer van de groep, na de opnamen van 'We're only in it for the money' en 'Lumpy Gravy', maar vóór die van 'Ruben & The Jets' (het grootste deel althans). In de bezetting van de groep treffen we dan ook nog de sublieme zanger Ray Collins ('Swell vocals') voor zover er gezongen wordt, terwijl naast de nieuwe drummer Artie (with the green moustache) Tripp, ook Billy Mundi nog present is. 

Verder treffen we ouwe getrouwen Jimmy Carl Black, Roy Estrada, Don ('Dom the wild') Preston, Bunk (Sweetpants) Gardner, Ian Underwood, James ('Motorhead/ Motorishi') Sherwood en nog twee losse medewerkers. Goed, er werd het een en ander in de studio opgenomen met deze mensen in die periode, er werden frag menten van 'live' opnamen gebruikt, er werd wat rommelig geluid aan toegevoegd, en na het nodige gemix en na een grondige eindregie was het zover. Flagrante details over hoe dat allemaal gebeurde (soms horen we in een nummer 40 bandsporen, er worden oscillators en kompressors gebruikt) staat te lezen in de prachtige klaphoes waarin de platen verpakt zijn. Die hoes met prachtige kollages en volledige weergave van de gebruikte teksten is weer van de prima Mothers kwaliteit, en of dat nog niet genoeg was, is er nog eens een prachtig boekje aan toegevoegd. Een boekje waarin naast zeer verantwoorde tekeningen en foto's, ook een prachtig verhaal te vinden is over meneer Oom Vleesch, een dolgedraaide geleerde die door begrotings-besnoeiingen geen raketten meer kan bouwen en daarom uit wraak en serie verschrikkelijke dingen doet (waarin de popgroep Ruben & The Jets ook optreedt) die je in dat boekje zelf maar moet lezen.

Wat we op die hoes voor het eerst niet te lezen krijgen is het citaatje Edgar Varèse ('The present day composer refuses to die') dat tot nu toe op geen Zappa-hoes ontbrak. Met een stijlveranderíng van Zappa's muziek heeft het allemaal niets te maken; wat we te horen krijgen is de eerlijke, geraffineerde Mothers-muziek die als platen-geheèl het meest aan 'Lumpy Gravy' doet denken. Meestal instrumentaal werk dus, met daardoorheen wrakke geluiden, gepraat, gegiechel en af en toe een lied. Over die muziek gaan We nu niet de uiteindelijke waarheid verkopen, maar meer wat losse opmerkingen maken.

De twee belangrijkste melodiese tema's die op deze plaat opduiken zijn die van 'Dog breath (in the year of the plague)' en 'King Kong'. De muziek van King Kong herinneren we ons nog opperbest van het eerste Amsterdamse Mothers konsert, terwijl het tweede optreden voor de tweede helft voor het grootste deel in beslag genomen werd door een zeer prachtige lange versie van 'Dog breath' (dat overigens ook al eventjes opdook in 'Lumpy Gravy'). Die hondenadem zit in elkaar als een-zeer stevig muzikaal huis, dat als het met andere 20e eeuwse muziek vergeleken moet worden, soms zeer dicht in de buurt van het werk van Duke Ellington geacht kan worden te staan (hm). Het gezang dat in dit nummer losbarst maakt gebruik van een tekst die tot de onbetwiste Zappa juweeltjes gerekend kan worden.

(lees eerst het verhaal dat Zappa over de teksten op de hoes schreef maar eens, en weet dan dat, om ons tot het onderwerp auto te beperken, een 'Chevy' natuurlijk een Chevrolet is, 'Fuzzv dice' door meisjes gebreide grote dobbelstenen zijn die bij wijze van mascotte achter in de auto bengelend werden opgehanden, net als een miniatuur setje 'Bongo's', dat 'Hub caps' wieldoppen zijn, hele mooie wieldoppen 'Spinners' genoemd worden, een 'Brodie Knob' een sierpookje is en een 'Nash' natuurlijk een auto van het merk Nash is).

Wordt in 'Dog breath' nog gezongen, in 'King Kong', het werk over de grote aap die door zijn kontakt met de beschaafde wereld te gronde ging, horen we alleen instrumenten. Het nummer beslaat de volledige vierde plaatzijde, en wordt door Zappa in 6 gedeelten opgesplitst. De muziek doet erg aan jazz denken, maar er wordt veel meer van de hedendaagse muzikale elektronika gebruik gemaakt dan we bij jazz hebben meegemaakt. De belangrijkste gedeelten worden verzorgd door de blazers Bunk Gardner (die kleine grijze) en Ian Underwood (die jonge jongen die ook nog klavieren bespeelt) maar je hoort hun instrumenten dusdanig elektronies vervormd dat nauwelijk te herkennen valt waarop ze spelen.

Behalve deze twee belangrijke nummers staat er nog heel wat andere leuke waar op deze plaat. Nummers die gaan over luchtvervuiling en behalve over auto's ook over eten. Wat te denken van het nummer 'Cruising for Burgers' (=Hamburgers) bijvoorbeeld, of 'Electric Aunt Jemina' (dat gaat over pannekoekenmeel) of de opwekking tot konsumptie in 'Mr.Green Genes' ( 'even eat the box, You bought them in, you can't eat the truck, that brought them in'). Te mad hoor, zoals dat tegenwoordig genoemd wordt.

Een stel platen om van te genieten hoor, maar niet voor elk uur van de dag, want dan ga je het ongetwijfeld zenuwlijders muziek vinden. Op zijn tijd zeer scherp luisteren, en dan groeit de muziek van Zappa steeds verder door, net als alle vorige platen, maar vooral als 'Lumpy Gravy'. Het hoogtepunt van de plaat is voor mij na de korte 'muzikale groeiperiode' die de plaat in 3 dagen heeft doorgemaakt nog steeds nummer 7 van kant 1. Daarop hoor je iemand met een trompet die tijdens het eerste Britse konsert van de groep het podium opwandelde. Je hoort dan ook hoe Zappa hem met de best denkbare begeleiding voorziet door Don Preston op het Albert Hall pijporgel 'Louie Louie' te laten spelen. Het duurt maar heel even, maar het is een van de indrukwekkendste stukken muziek ooit op de plaat gezet.

P. S.

Read by OCR software. If you spot errors, let me know afka (at) afka.net