Mothers Of Invention
By Henk Bergman, Errit Petersma
Frank Zappa heeft al in verscheidene groepen gespeeld voor hij in mei 1965 met Roy Estrada en Jimmy Carl Black in Los Angeles de Mothers of Invention opricht. Oorspronkelijk heet de groep alleen de Mothers, maar de Platenmaatsehappij Verve waar ze door producer Torn Wilson worden ondergebracht, vindt deze naam te schokkend. Francis Vincent Zappa (geb. 21 december 1940 in Baltimore) is van het begin af de onbetwiste leider van de Mothers of Invention. Hij speelt gitaar, schrijft alle songs en dirigeert de groep. Invloed heeft Zappa ondergaan van vele soorten muziek: de klassieke Amerikaanse rock and roll, pop, jazz, blues en de moderne serieuze muziek. Uit deze laatste kategorie kunnen namen worden genoemd van componisten als Varèse, Stockhausen, Cage, Boulez en Ravel. Vaak wordt de muziek van de Mothers gekarakteriseerd als een collage van bovengenoemde verschillende stijlen.
Behalve musici als zodanig zijn de Mothers ook kritici van de Amerikaanse maatschappij: het protest tegen de blanke middenstand, de hersenspoelmachines (massamedia), de oorlogsindustrie — kort gezegd een aanval op de Great Society en haar Plastic People. Zappa noemt zo'n muziek dan ook wel ‘ugly music for an ugly people'.
Hij stelt er tegenover het begrip Freak Out: 'het proces waarbij het individu zijn ouderwetse en beperkte normen voor denk-, kleed- en leefwijze aflegt om op kreatieve wijze uitdrukking te geven aan z'n relatie tot zijn onmiddellijke omgeving en z'n sociale struktuur'. Het primaire doel van Zappa is de mensen zich bewust maken van hun politieke realiteit. Maar hij is niet de revolutionair pursang, getuige z'n meerdere malen gedane uitspraak dat hij veel ziet in 'het inf iltrercn van de bestaande massamedia'.
In Amerika mag de muziek van de Mothers of Invention lange tijd niet voor radio en televisie gespeeld worden. Zelfs de eigen platenmaatsehappij Verve heeft enkele nummers, met name op de LP 'We're only in it for the money' gecensureerd. Dit is voor Zappa een reden om de hem voor deze plaat toegekende Edison te weigeren.
De groep bestaat uit Frank Zappa (gitaar, zang); Jimmy Carl Black (drums); Roy Estrada (bas en zang); Ian Underwood (piano en blaasinstrumenten); Ray Collins (zang); Bunk Gardner (blaasinstrumenten); Don Preston (piano en orgel); Billy Mundi (drums); Artie Tripp (drums begin '68) en James Sherwood (zang), met dien verstande dat Ray Collins op de derde LP 'We're only in it for the money' niet te horen is en ook slechts korte tijd (tot eind '67) met de Mothers heeft opgetreden. Mei '66 verschijnt de eerste LP: Freak out, voornamelijk experimentele popmuziek. De tweede, Absolutely free, (juli '67) bouwt grotendeels voort op deze eerste met dit verschil dat de nadruk nu meer ligt op de kritiek van de Mothers (of Zappa) op de Amerikaanse samenleving. Dit protest is op de volgende langspeler We're only in it for the money in een meer satirische vorm gegoten.
Hierna brengt Zappa zelf het album Lumpy Gravy uit — een plaat met sterk uiteenlopende muzieksoorten. Vervolgens (jan. '69) met de Mothers de LP Cruising with Ruben & the Jets, geheel in de vijftiger jaren rock-stijl. Voor het eerst staan op een LP ook niet-Zappa nummers (nl. van Ray Collins). Op de hoes van deze plaat wordt de vraag gesteld: ‘Is this the Mothers of Invention recording under a different name in a last ditch attempt to get their cruddy music on the radio? ' Spoedig hierna volgt het dubbel-album Uncle meat, opnamen gemaakt tussen Lumpy Gravy en Ruben & the Jets. Deze plaat bevat voor het grootste gedeelte instrumentale muziek met een sterke jazz-band en is qua stijl te vergelijken met Lumpy Gravy. (De muziek is bedoeld voor een film van Zappa). Dit is de eerste release van het Bizarre-label.
Mothermania en The $&£*? = of the Mothers zijn selekties uit de eerste vier langspelers. EnkeIe nummers zijn iets bekort, terwijl de censuur verdwenen is.
Eind 1969 vallen de Mothers of Invention uit elkaar, omdat Zappa er genoeg van heeft ‘te spelen voor mensen die steeds om de verkeerde ingen klappen' en bovendien tijd wil overhouden voor andere zaken. Wel is dan nog materiaal voor twaalf LP's beschikbaar. Als eerste hiervan verschijnen Hot Rats (Frank Zappa + Ian Underwood) en Burnt weeny sandwich.
Read by OCR software. If you spot errors, let me know afka (at) afka.net